إن الذين آمنوا وَ عَمِلُوا الصالحات لهم جنات النعيم

إن الذين آمنوا وَ عَمِلُوا الصالحات لهم جنات النعيم

آیه 8 سوره لقمان

بسْمِ اللَّهِ الرَّحْمنِ الرَّحِیمِ‌

الم «1» تِلْکَ آیاتُ الْکِتاب الْحَکِیمِ «2» هُدیً وَ رَحْمَةً لِلْمُحْسنِینَ «3» الَّذینَ یُقِیمُونَ الصَّلاةَ وَ یُؤْتُونَ الزَّکاةَ وَ هُمْ بالْآخِرَةِ هُمْ یُوقِنُونَ «4»

أُولئِکَ عَلی‌ هُدیً مِنْ رَبّهِمْ وَ أُولئِکَ هُمُ الْمُفْلِحُونَ «5» وَ مِنَ النَّاس مَنْ یَشْتَرِی لَهْوَ الْحَدیثِ لِیُضِلَّ عَنْ سَبیلِ اللَّهِ بغَیْرِ عِلْمٍ وَ یَتَّخِذَها هُزُواً أُولئِکَ لَهُمْ عَذابٌ مُهِینٌ «6» وَ إِذا تُتْلی‌ عَلَیْهِ آیاتُنا وَلَّی مُسْتَکْبراً کَأَنْ لَمْ یَسْمَعْها کَأَنَّ فِی أُذُنَیْهِ وَقْراً فَبَشّرْهُ بعَذابٍ أَلِیمٍ «7» إِنَّ الَّذینَ آمَنُوا وَ عَمِلُوا الصَّالِحاتِ لَهُمْ جَنَّاتُ النَّعِیمِ «8» خالِدینَ فِیها وَعْدَ اللَّهِ حَقًّا وَ هُوَ الْعَزیزُ الْحَکِیمُ «9»

خَلَقَ السَّماواتِ بغَیْرِ عَمَدٍ تَرَوْنَها وَ أَلْقی‌ فِی الْأَرْضِ رَواسیَ أَنْ تَمِیدَ بکُمْ وَ بَثَّ فِیها مِنْ کُلِّ دابَّةٍ وَ أَنْزَلْنا مِنَ السَّماءِ ماءً فَأَنْبَتْنا فِیها مِنْ کُلِّ زَوْجٍ کَرِیمٍ «10»

ترجمه‌

این آیتهای کتاب محکم است‌

با آنکه هدایت و رحمت باشد برای نیکوکاران‌

آنانکه بر پای میدارند نماز را و میدهند زکوة را و ایشان بآخرت یقین میدارند

ایشانند بر هدایتی از پروردگارشان و آنگروه آنانند رستگاران‌

و از مردمان کسی است که میخرد مشغول کننده‌ای از کلام را تا گمراه کند از راه خدا بدون دانشی و بگیرد آنرا به سخریّه آنگروه برای آنها است عذابی خوار کننده‌

و چون خوانده شود بر او آیتهای ما روی میگرداند تکبّر کنان گویا نشنیده آنرا گویا در دو گوشش سنگینی است پس مژده ده او را بعذابی دردناک‌

همانا آنانکه گرویدند و کردند کارهای نیک برای ایشانست بهشت‌های با نعمت جاودانیانند

در آن وعده‌ایست از خدا براستی و او است غالب درست کردار

آفرید آسمانها را بدون ستون‌هائی که ببینید آنرا و افکند در زمین کوههای ثابت را مبادا که حرکت دهد و مضطرب کند شما را و پراکنده نمود در آن از هر جنبنده‌ای‌

جلد 4 صفحه 269

و فرو فرستادیم از آسمان آبرا پس رویانیدیم در آن از هر صنفی نیکو و پر فائده.

تفسیر

راجع به الم بیاناتی مکرّر شده و آیات قرآن مشتمل بر علم و حکمت و دارای مبانی محکم و اساس مستحکم مأمون از هر خلل و فتوری است و نیز موجب هدایت و رحمت است برای نیکوکاران که با اقرار بوحدانیّت خدا و رسالت خاتم انبیا و ولایت ائمّه هدی اقامه نماز و اداء زکوة مینمایند و معتقد بمعاد روز قیامتند و تخصیص نماز و زکوة بذکر از سایر اعمال حسنه برای مزید اهتمام بشأن آن دو است و ذکر معاد از بین عقائد حقّه برای داعی بودن اعتقاد بآن بر خیرات است و تکرار کلمه هم برای تأکید نسبت و انحصار آن عقیده به نیکوکاران است و بعضی هدی و رحمة برفع قرائت نموده‌اند و بنابر این خبر مبتداء محذوف است که هو باشد و بنابر قرائت مشهوره حال است از آیات کتاب حکیم و هدایت بودن قرآن برای اهل احسان باعتبار اختصاص استفاده از آن بایشان است و البتّه چنین کسانی که دارای عقائد حقّه و اعمال حسنه‌اند بهدایت الهی مهتدی و بفلاح و رستگاری دارین فائز خواهند بود و در مقابل این اشخاص بعضی از مردم حکایات و افسانه‌های بی‌اصلی را که موجب لهو و لعب و سرگرمی و طرب است خریداری نموده و دست آویز خود میکنند تا مردم را بخود مشغول نمایند و از راه علم و معرفت خدا باز دارند با آنکه علم ندارند بمفسده متاعی که خریداری نموده‌اند یا از روی بی‌دانشی باین امر اقدام مینمایند و بعضی لیضلّ بفتح یاء قرائت نموده‌اند و بنابر این مراد آنستکه نتیجه این متاع گمراهی از طریق حق است اگرچه قاصد آن نباشند و نیز آن بعض خریداری میکنند لهو را تا آنرا وسیله استهزاء بسبیل خدا و آیات او قرار دهند و بعضی یتّخذها برفع قرائت نموده‌اند و بنابر این مراد آنستکه بعضی از مردم خریداری مینمایند لهو را و استهزا میکنند راه حق و آیات او را و ارجاع ضمیر مؤنّث بسبیل رائج است و چون آنها دین خدا را خوار نمودند خداوند هم بعذاب خوار کننده گرفتارشان خواهد فرمود و وقتی که پیغمبر صلّی اللّه علیه و اله و سلم یا اصحاب آیات قرآن را برای آن بعض تلاوت نمایند از روی تکبّر بآن پشت کند مانند آنکه گوشش سنگین است و نمیشنود پس باید مژده عذاب دردناک دنیا یا آخرت باو

جلد 4 صفحه 270

داده شود و در بعضی از روایات ائمّه اطهار ابو جهل و نضر بن حارث از قریش مصداق آن بعض معرّفی شده‌اند و لهو الحدیث را بغنا و سایر ملاهی تعمیم داده‌اند و اضافه لهو بحدیث ظاهرا بیانیّه است یعنی چیزیکه موجب سرگرمی و انصراف از یاد خدا شود از اخبار و سخنان بی‌اساس مانند قصّه رستم و اسفندیار و حسین کرد و امثال اینها از اقوال باطله و گفتار ناهنجار و اشعار بی‌اعتبار که بآن تغنّی و طرب نمایند و کسانیکه دارای عقائد حقّه و اعمال صالحه میباشند نعمت بهشتها از آن ایشان است و در آنها همیشه متنعّم بانواع نعمتها خواهند بود بر حسب وعده حتمیّه الهیّه که حق است و تخلّف پذیر نیست و خداوند توانا و غالب و قادر است کسی نمی‌تواند دست انتقام او را کوتاه کند یا مانع از انجاز وعده او شود و تمام کارهایش از روی حکمت و مصلحت و راستی و درستی است می‌بینید که آسمانها را بدون ستونی خلق فرموده یا بدون ستونی که به بینید آنرا خلق فرموده چنانچه از حضرت رضا علیه السّلام روایت شده که ستونهائی دارند ولی شما نمی‌بینید آنرا و ظاهرا آن قواء نگهدار آنها است از تفرّق و سقوط چون عمود چیزی است که نگهدار سقف باشد و عمد جمع آنست و خداوند برای استحکام زمین و حفظ آن از تمایل و تفرّق کوههای ریشه‌داری در آن افکنده بطوریکه در اعماق زمین جای گرفته و نمیگذارد زمین مردم را از جای خودشان متمایل و متزلزل نماید مگر وقتی که اراده فرماید گوشمالی بآنها دهد که بزلزله مختصری عالم را متزلزل خواهد فرمود و یکی از موجبات آن ربا خواری است که نقل نموده‌اند در بلادیکه اخیرا مبتلا بآن شدند رواج داشته و نیز خداوند پراکنده فرمود در زمین از هر نوع حیوان جنبنده‌ئی که قابل خلعت هستی و وجود بود چون بخل در مبدء فیّاض نبوده و نیست و برای تهیّه معاش آنها باران رحمت خود را از آسمان نازل فرمود و رویانید در زمین از هر صنف خوراکی و پوشاکی و میوه و گل و گیاه خوش و خوب و گوارا را

جلد 4 صفحه 271

wiki.ahlolbait.com

wiki.ahlolbait.com .