معنی غنیمت شمر جز حقیقت مجوی که باری است فرصت دگر بار نیست

معنی غنیمت شمر جز حقیقت مجوی که باری است فرصت دگر بار نیست

معنی شعر درس 9 فارسی سوم

آینه چون نقش تو بنمود راست        خود شکن آیینه شکستن خطاست

 اگر آینه به درستی عیب و نقص هایت را به تو نشان داد آینه را نشکن بلکه غرورخودت را بشکن و خودت اصلاح کن .

۱- جوانی گه کار و شایستگی است      گه خود پسندی و پندار نیست

دوره ی جوانی دوره ی انجام کار و نشان دادن شایستگی هاست و زمان غرور و تکبّر و خیال پردازی نیست .

۲- چو بفروختی ٬ از که خواهی خرید       متاع جوانی به بازاز نیست

اگر دوران جوانی خود را از دست بدهی دیگر نمی توانی آن را به دست آوری زیرا جوانی کالایی نیست که بتوانی آن را از بازار خریداری کنی .

۳- عنیمت شمر٬جز حقیقت مجوی      که باری است فرصت٬دگر بار نیست

قدر دوران جوانی را بدان و به دنبال حقیقت و واقعیّت ها باش زیرا دوره ی جوانی فقط یک بار است و دیگر تکرار نمی شود .

۴- مپیچ از ره راست بر راه کج          چو در هست ٬حاجت به دیوار نیست

هیچ گاه از راه راست منحرف نشو و به بیراهه نرو وقتی که می توانی از راه راست به اهداف خود برسی نیازی نیست که به بیراهه بروی .

۵- ز آزادگان بردباری و سعی       بیاموز ٬ آموختن عار نیست

صبر و شکیبایی و سعی و تلاش را از انسان های آزاده بیاموز و بدان که آموختن و یاد گرفتن از دیگران هیچ گاه عیب و عار نیست .

۶- به چشم بصیرت به خود در نگر     تو را تا در آیینه ٬ زنگار نیست

با بینش و آگاهی در مورد خودت فکر و تأمّل کن تا زمانی که قلبت همچون آینه  صاف و روشن است و هنوز آلوده نشده است .

۷- همی دانه و خوشه ٬ خروار شد       ز آغاز ٬ هر خوشه خروار نیست

با انباشته شدن دانه های خوشه بر روی هم خرمن ها به بوجود می آیند و در ابتدا هیچ خوشه ای خرمن نبوده است .

۸- همه کار ایّام درس است و پند          دریغا که شاگرد هشیار نیست

تمام کارهای این جهان برای انسان درس و پند و اندرز هستند امّا افسوس که انسان هوشیار ی پیدا نمی شود از این همه پند و عبرت بگیرد .

                                                                       علامرضا گشتی

goharadab.blogfa.com

goharadab.blogfa.com .

درس نهم

 تک بیت انتهای صفحه:

 آینه چون نقش توبنمود راست

                      خودشکن آیینه شکستن خطاست

 دانش های ادبی:

 قافیه: راست ،خطاست

 کنایه:خودشکن کنایه از خودت را اصلاح کن

 جناس: آینه، آیینه

 دانش های زبانی:

 بنمود: نمایاند،نشان داد

 معنی شعر:

 اگر آینه ایراد و نقص تو را نشان داد،باید

 آن ایراد را رفع کنی و خودت را اصلاح کنی،

نه اینکه آینه را بشکنی.

 تاریخ ادبیات:

 ****************************************************

 جوانی گه کار و شایستگی است

                             گهِ خود پسندی و پندار نیست

 دانش های ادبی:

قالب شعر:قطعه

قافیه: پندار

 ردیف: نیست

 دانش های زبانی:

 خودپسندی: غرور،تکبر

 پندار: تصور،خیال

 معنی شعر:

ای انسان، دوره ی جوانی،زمان کار وتلاش و

 نشان دادن شایستگی هایت است،نه اینکه

زمان غرور و خیال و توهم

 چو بفروختی،از که خواهی خرید؟

                               متاع جوانی به بازار نیست

 دانش های ادبی:

 قافیه: بازار

 جناس: که،به

 تشبیه: متاع جوانی،جوانی را به متاع(کالا)

 تشبیه کرده است.

 مراعات نظیر/تناسب:متاع،بازار،خرید،بفروختی

 تضاد: بفروختی،خرید

 استفهام انکاری:مصراع اول پرسشی است

 که مفهوم انکار دارد.

دانش های زبانی:

 متاع: کالا

 چو: وقتی که

 معنی شعر:

 ای انسان،وقتی دوران با ارزش جوانی را

 فروختی و به راحتی از دست دادی،این را

 بدان دوران جوانی که از دست رفته هرگز

 برنمی گردد.

 غنیمت شمُر،جزحقیقت مجوی

                      که باری است فرصت،دگربار نیست

 دانش های ادبی:

 قافیه: دگربار

 جناس: باری،بار

 دانش های زبانی:

 باری: بار دیگر،فرصت دوباره

 دگر بار: بار دیگر

 غنیمت شمر: ارزش آن را درک کن

 بیت از چهار جمله درست شده است.

 معنی شعر:

ای انسان،ارزش جوانی خود را بدان و به جز

 حقیقت چیز دیگری را جستجو نکن،چراکه

 جوانی و زندگی انسان یکبار است و تکرار

 نمیشود.

 مپیچ از رهِ راســــت بر راه کج

                        چو در هست،حاجت به دیوار نیست

 دانش های ادبی:

 قافیه: دیوار

 تضاد: راه راست، راه کج

 آرایه ی ادبی:حُسن تعلیل:(مصراع دوم برای

 مصراع اول در حکم تمثیل ونمونه است.)

 جناس: بر،در ـ بر،به

 مراعات نظیر: در، دیوار

 تضاد:هست و نیست

 مصراع دوم ضرب المثل است.

 دانش های زبانی:

ره راست: راه راست،راه درست

 مپیچ: فعل نهی از مصدر پیچیدن

معنی شعر:

 سعی کن از راه راست خارج نشوی و به راه

نادرست و کج نروی،چراکه تا وقتی در هست

 انسان از دیوار وارد خانه نمیشود.

 زآزادگان بُردباری و ســعی

                          بیاموز، آموختن عـــــــــار نیست

 دانش های ادبی:

 قافیه: عار

 ضرب المثل: آموختن عار نیست،مانند:

 پرسیدن عار نیست

 دانش های زبانی:

 عار: ننگ،عیب

 آزادگان: انسان آزاده و وارسته،جوانمردان

 بردباری: شکیبایی،صبوری

 سعی: تلاش و کوشش

 معنی شعر:

 ای انسان سعی کن از انسان های وارسته،

 صبر و تلاش رایاد بگیری و این را بدان

 به چشم بصیرت به خود در نگر

                       تو را تا در آیینه ،زنگــــــــار نیست

 دانش های ادبی:

قافیه: زنگار

 استعاره: آیینه استعاره از دل،شاعر انسان

 را به آیینه ی شفاف و صاف تشبیه کرده

 است.

 استعاره: زنگار:استعاره از گرفتاری ها و

مشکلات زندگی،کدورت ها و آلودگی ها

دانش های زبانی:

 بصیرت: بینش

 زنگار: گرد و غبار

معنی شعر:

 سعی کن با چشم بصیرت به خود و رفتار خود

 نگاه کنی،چرا که اگر آیینه ی دلت دچار گرد و

 غبار وگناه شود دیگر نمیتوانی در آن بنگری

 و حقیقت وجود خود راببینی.

 همی دانه و خوشه ،خروار شد

                      زآغاز ،هر خوشه خــــروار نیست

 دانش های ادبی:

 قافیه: خروار

 مراعات نظیر: دانه، خوشه،خروار

 آرایه ی تکرار: در عبارت "خوشه خروار"

 دانش های زبانی:

 دانه: بذر

 خروار:واحدوزن معادل سیصدوسی و سه کیلو

 معنی شعر:

 حتما این را میدانی که دانه ها و خوشه ها در

 کنار هم جمع میشوندو روزی خروار میشوند

 و از همان ابتدا خروار نبوده اند.

 همه کار ایام درس است و پند

                      دریغا که شاگرد هشیار نیست

                                             " پروین اعتصامی"

 دانش های ادبی:

 قافیه: هشیار

 مراعات نظیر: درس، پند،شاگرد

 دانش های زبانی:

 ایام: روزها،جمع یوم

 پند: نصیحت

 دریغا: افسوس

 معنی شعر:

  تمام زندگی و روزگار پر از درس و نکات پندآموز

 است اما متاسفانه شاگرد و انسانِ آگاهی

 نیست که از این درس های زندگی پند بگیرد.

 تاریخ ادبیات:

 پروین اعتصامی: شاعر پرآوازه ی زبان فارسی

 است که در سال ۱۲۸۵شمسی در شهر تبریز

 دیده به جهان گشود . سروده های او در زمینه ی

 موضوع های اجتماعی ،اخلاقی و انتقادی است

 و حالتی اندرز گونه دارد.پروین در سال ۱۳۲۰

 خورشیدی در گذشت ،آرامگاه وی در شهر قم،

 کنار صحن حضرت معصومه (س)قرار گرفته است.

drhs-adabiat.blogfa.com

drhs-adabiat.blogfa.com .

گنجور » پروین اعتصامی » دیوان اشعار » مثنویات، تمثیلات و مقطعات » سرود خارکن

سلمک نوشته:

وزن شعر فعولن فعولن فعولن فعل است

????☹

ganjoor.net

ganjoor.net .